Пестицидите, првобитно дизајнирани да се отстраниме од штетници, со нивната неправилна употреба носат скриени опасности, фрлајќи сенка врз нашето секојдневие и општо здравје. Последиците од погрешното ракување со овие токсични супстанции се прошируваат далеку пред нивната наменета цел, претставувајќи сериозна опасност за човечкото здравје, особено меѓу загрозените групи како децата.
Во реалност, еден единствен неправилен чекор со пестициди може предизвика неочекувани несреќи, влијаејќи не само на нас туку и на нашите блиски, на начини кои никогаш не би можеле да ги замислиме. Оваа проблематика станува уште поочигледна во новото видео на проектот BalkanDetox LIFE, што го истакнува итно потребниот раст на свест и одлучна активност.
Непредвидената опасност
Иако традиционално поврзани со земјоделството, пестицидите тивко се инфилтрирале во различни аспекти на нашиот живот. Тие излегуваат надвор од рамките на земјоделството, инфилтрирајќи се во јавните простории и влегувајќи во нашите домови преку секојдневни предмети како бои, килими и материјали за пакување на храната. Било да се органски или синтетички, овие хемикалии користат различни методи за борба со штетници. Намерното пуштање во оптек на овие отровни супстанции предизвикува загриженост, бидејќи неочекуваното изложување станува опасна реалност за сите нас.
Маршути и ризици од изложеност
Изложеноста на пестициди се остварува преку различни патеки: професионални, земјоделски, домашни и непосредно преку нашата исхрана. Меѓу нив, дермалната изложеност се истакнува како една од најприсутните и опасни, создавајќи опасност за време на фазите на ракување со пестициди како мешање, отстранување и чистење. Случајната орална изложеност, со нејзиниот сериозен ризик за труење, може да настане од намерно труење или ненамерни несреќи. Ваквите случаи ја истакнуваат универзалната опасност од зголемениот контакт со пестицидите преку неправилно складирани контејнери или загадени извори на вода. Ризикот од респираторна изложеност се зголемува кога лебдечките компоненти на пестицидите се вдишуваат, особено во затворени простории. Очите, исто така, се подложни на хемиска штета, особено кога грануларните форми на пестициди се силно применуваат. Овие многуаспектни опасности ја истакнуваат зголемената потреба за заштитни мерки во нашите интеракции со овие супстанции.
Здравствени последици кои ја надминуваат првичната опасност
Интригантната врска помеѓу хемиската изложеност и нашите тела станува очигледна кога ги истражуваме врските помеѓу пестицидите и различни болести. Научните истражувања последователно утврдуваат врска помеѓу изложеноста на пестициди и развојот или влошувањето на сериозни состојби, вклучувајќи рак, дисрупција на хормоните, астма, дијабетес, алергии и невролошки растројства како Паркинсонова болест. Влијанието врз здравјето не е одредено само од токсичноста на хемикалиите туку и од степенот на изложеност, додека одредени популации се пподложни на нивните штетни ефекти.
Децата и ранливите групи го носат најтешкиот товар
Во оваа интригантна мрежа на пестициди, децата, бремените жени и старите изгледа се најподатливи на овие штетни ефекти. Децата излегуваат како најподатливи поради нивните тела во развој, однесување и физиологија. Последиците се прошируваат на малформации при раѓање, намалена тежина при раѓање и фетална смрт. Истражувањата исто така откриваат тревожна врска помеѓу изложеноста на пестициди и детската леукемија, особено кога мајките се изложени за време на бременост. Дополнителниот слој на загриженост доаѓа од генетската податливост на некои индивидуи кон болести поврзани со пестициди, предлагајќи дека некои луѓе можеби се подложни на поголем ризик отколку другите.
Заштита на нашето здравје и животна средина
Влијанието се проширува надвор од индивидуалното здравје, влијаејќи на благосостојбата на нашето општество, што ја истакнува потребата од строги мерки за намалување на ризиците поврзани со злоупотребата на пестициди, особено кога станува збор за заштита на загрозени групи. Злоупотребата на пестициди не е само локална загриженост; тоа е глобална криза што бара колективно дејство.
Проектот BalkanDetox LIFE е посветен на борбата против незаконското труење на дивиот свет и злоупотребата на пестициди во Република Северна Македонија, Албанија, Босна и Херцеговина, Бугарија, Хрватска, Грција и Србија. Преку комплетното истражување на проектот имаме цел да ги истакнеме долгорочните ефекти на злоупотребата на пестициди врз човечкото здравје во Балканот. При справување со овие предизвици, нашиот пат напред е јасен: мораме да ја поттикнеме поголемата свест, да ја преосмислиме нашата избор и да се обврземе да ја заштитиме не само нашата добробит туку и нашите деца и нашата животна средина.
Проектот ќе се спроведува до крајот на 2025 година и доби средства од Програмата LIFE на ЕУ, и е кофинансиран од Фондацијата за заштита на мршојадци , фондацијата МАВА и Еуронатур, како и од Витли Фонд за заштита на природата, и Фондот за животна средина и енергетска ефикасност.
